James Ensor
Duivels die mij sarren
Het verhaal van de Belgische schilder James Ensor (1860-1949) wordt in deze documentaire verteld door Xavier Tricot, Oostendenaar en Ensor kenner, en door Ensor zelf. De film laat zien wat James Ensor betekent voor de ontwikkeling van de kunst en maakt voelbaar waar hij zijn inspiratie vandaan haalde. De film was in september 2011 te zien tijdens het Nederlands Film Festival en werd o.a. uitgezonden bij Avro Close Up en de VRT (Canvas).
James Ensor (1860-1949) is een vat vol tegenstrijdigheden. Nagenoeg zijn hele leven woont hij boven zijn Oostendse souvenirwinkel. Desondanks ontwikkelt hij in zijn eentje dwars tegen alle kunststromingen in, een totaal nieuwe stijl waarmee hij vooruit loopt op bijna alle kunststromingen van eind 19e en begin 20e eeuw. Ensor zelf vond dat hij bij geen enkele kunststroming hoorde. Hij schilderde, tekende, etste, schreef en componeerde muziek. Xavier Tricot zegt: “hij wisselt van stijl als van hemd .” Ondanks de waardering die Ensor krijgt voelt hij zich zijn leven lang miskend.
Ensor heeft een bijzondere jeugd als zoon van een gestudeerde Engelsman van goede komaf die aan lager wal is geraakt en een moeder uit de middenstand. Als kind zuigt hij de indrukken van zijn geboortestad Oostende in zich op. Vaak voelt hij zich een buitenstaander en weet hij zich met zijn houding en zijn emoties geen raad.
Zijn werk en de thema’s die hij uitvond en de vorm die hij er aan gaf zijn nu nog steeds actueel. Zijn werk is soms morbide. In zijn provocaties ontziet hij niemand. Kunstcritici, bisschoppen, wetsdienaars en de koning beeldt hij af terwijl ze letterlijk op het gewone volk schijten. Hij lijkt geobsedeerd door de dood en schildert zichzelf regelmatig als skelet. Het beroemdst zijn de maskerschilderijen. Geïnspireerd door de carnavalsmaskers die in zijn souvenirwinkel verkocht worden creëert hij een geheimzinnige wereld die bevolkt wordt door gemaskerde figuren.
De 3 gezichten van James Ensor:
Een schilder die zijn hele leven woont en werkt boven de Oostendse souvenirwinkel van zijn moeder. Nooit getrouwd, altijd mopperend en zich miskend voelend door iedereen, bang voor de dood,.
Een schilder die in zijn eentje dwars tegen alle kunststromingen in een totaal nieuwe stijl ontwikkelt en daarbij vooruit loopt op iedereen. Hij schildert, componeert, schrijft, en ontwerpt kostuums.
Een Belgische beroemdheid die uiteindelijk geridderd en geëerd pas op 89-jarige leeftijd sterft
Uitgezonden door AVRO Close Up, 2010
